Özel banka ve benzeri kuruluşların çalışanlarının sosyal güvenliklerini kendi kurdukları emekli sandıkları aracılığı ile sağlamaya çalıştıkları 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’ndan önceki dönemde, Türkiye İş Bankası A.Ş.’de çalışanların sosyal güvenliklerinin temini amacıyla ilk emekli sandığı 31.12.1933 tarihinde kurulmuştur.

Türkiye İş Bankası A.Ş. Memurları Tekaüt Sandığı adıyla kurulan bu ilk emekli sandığı, 3659 sayılı Bankalar ve Devlet Müesseseleri Memurları Aylıklarının Tevhid ve Tedahülüne Dair Kanun hükümleri uyarınca 21.09.1939 tarihinde tasfiye edilmiş ve daha sonra Türk Medeni Kanunu hükümlerine uygun olarak 23.12.1940 tarihinde aynı unvanla yeniden kurulmuştur.

Bankaların 3659 sayılı Kanun hükümlerinden istisna edilmesini öngören 5212 sayılı Kanun hükümlerinin 1948 yılında yürürlüğe girmesi üzerine Türkiye İş Bankası A.Ş. Memurları Tekaüt Sandığı yeniden tasfiye edilmek istenmiş ve bu arada, Banka’nın sürekli kadrosunda bulunan memurlar için, 23.12.1949 tarihinde Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre tüzel kişiliğe haiz, Türkiye İş Bankası A.Ş. Memurları Emekli Sandığı adıyla yeni bir sandık kurulmuştur.

28.12.1949 tarihinde akdedilen Birleşme Mukavelesi ile de, Türkiye İş Bankası A.Ş. Memurları Tekaüt Sandığı’nın tüm aktif ve pasifi ile Türkiye İş Bankası A.Ş. Memurları Emekli Sandığı’na katılması sonucu yukarıda adı geçen iki sandığın birleşmesi sağlanmıştır.

Diğer taraftan, 1960 yılında İş Kanunu hükümlerinin kapsadığı yer ve işkolları arasına Bankacılığın da dahil edilmesi ve “Bankaların en az işçi sigortalarının sağladığı hakları sağlayan ve tüm personelini kapsayacak ve birbirleri arasında vaki olacak nakillerde kazanılmış hakları saklı tutacak şekilde bir nizam tesis etmeleri halinde İş Kanunu’nun 101. Maddesi hükümlerinin tatbik olunmayacağının” hüküm altına alınması çerçevesinde, Banka’da çalışan ve memur kadrosunda bulunmayan müstahdemler ile muvakkat kadroda (sürekli olmayan kadroda) bulunan personel için 01.11.1960 tarihinde Türkiye İş Bankası A.Ş. Sigorta Sandığı kurulmuştur.

1964 yılında 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun yayınlanması üzerine, Genel Kurul’da alınan kararlarla;

• Banka’da çalışan tüm personelin üyelik kapsamına alınması,
• Üyelerin iş kazaları ile meslek hastalıkları, hastalık, analık, malullük, yaşlılık ve ölüm hallerinde ve eşlerinin analık, eş ve çocuklarının hastalıkları halinde Sandığın yapacağı her türlü yardımın süresi ve miktarının 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu ile bu Kanun’un ek ve tadillerinde belirtilen şartlardan daha aşağı olamayacağı, hak ve yardımlara müstahak olmak için Kanun’un aradığı şartlardan fazlasının aranmayacağı,
• Üyelerin Sosyal Sigortalar Kanunu’nun Geçici 20. maddesi kapsamına giren bir başka kuruma veya teşekküle geçmesi halinde, eski kuruluş veya teşekkülde geçmiş sayılan hizmetlerin ve müktesep haklarının da ilgilinin yeni sandığına veya müşterek bir sandığa intikal edeceği,
  hüküm altına alınmak suretiyle de Geçici 20. madde hükümlerinin yerine getirilmesi sağlanmıştır.

Statü değişikliğinin 15.01.1965 tarihinde tasdik ve tescili ile, o güne kadar Türk Medeni Kanunu hükümlerine göre kurulan tesis hüviyetinde olan Sandık, bu defa 506 sayılı Kanun’un Geçici 20. maddesi esaslarına göre kurulmuş tesis hüviyetini kazanmış ve faaliyetlerini anılan kanun maddesi hükümleri doğrultusunda sürdürmeye başlamıştır.

Bu durumda sürekli kadroda olmayan personel için kurulmuş bulunan Türkiye İş Bankası A.Ş. Sigorta Sandığı’nın devamının bir anlamı kalmamış olduğundan, her iki sandığın olağanüstü Genel Kurullarında; sandıkların birleşmesine, yeni Sandığın isminin Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Emekli Sandığı,  Sandık Tesis Senedi isminin de “Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Emekli Sandığı Vakıf Senedi” olarak değiştirilmesine dair kararlar birlikte alınmış ve 16.07.1969 tarihinde adı geçen sandıklar birleşmek suretiyle tek sandık haline gelmiştir. (Sandığın yeni unvanı ile Vakıf Senedi değişikliği, Ankara 6. Asliye Hukuk Hakimliği’nin 25.8.1969 tarihli Kararı ve Çalışma Bakanlığı’nın 4.9.1969 tarihli onay yazısı ile tasdik ve tescil edilmiştir.)

Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Emekli Sandığı, statüsünde yapılan değişiklikler sonucu 506 sayılı Kanun’un Geçici 20. Maddesi esaslarına tabi zorunlu kanuni sosyal güvenlik kuruluşuna dönüşmesi kapsamında üyelerine sağladığı hak ve menfaatleri tabi olduğu Kanun’un sağladığı sosyal sigorta yardımları ile paralel hale getirerek faaliyetlerini bu çerçevede sürdürebilmek için, devralınan yükümlülükler karşılığı olan hak ve varlıkların da devralınması esasına dayanan bir mutabakat çerçevesinde ve üyelerinin herhangi bir hak kaybına uğramaksızın yeni Vakıftan da yararlanmalarını sağlayarak, kanuni yükümlülükleri dışında kalan ve esasen 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun Geçici 20. maddesi hükümlerine göre sağlamak zorunda olduğu hak ve menfaatleri aşan yükümlülüklerini Türkiye İş Bankası A.Ş. tarafından kurulan Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı’na devretmiştir.

Bu değişiklikle ilgili Tadil Statüsü Ankara 6. Asliye Hukuk Hakimliği’nin 4.11.1975 tarihli Kararı ve Çalışma Bakanlığı’nın 28.10.1975 tarihli onay yazısı ile tasdik ve tescil edilmiştir.

1981 yılında yapılan Olağanüstü Genel Kurulda alınan karar doğrultusunda da, esasen vakıf niteliğinde kurulmuş olan Sandık, Ankara 11. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 25.11.1981 tarihli Kararı ile Türkiye İş Bankası A.Ş. Mensupları Emekli Sandığı Vakfı unvanını almıştır.